شاید بسیاری از ما تصور کنیم که ملاقات با سالمندان نشانه لطف و محبت ماست. ما زمان و انرژی می گذاریم و تصور می کنیم آن که نهایتا سود می برد سالمند ماست. این تصور به هیچ وجه درست نیست. در واقع منفعت این ملاقات برای هر دو طرف است. شاید برایتان جالب باشد بدانید وقتی برای نوشن این مقاله مشغول جست و جو بودم، اولین مطلبی که خواندم در رابطه با ملاقات کودکان با سالمندان بود. در این مقاله به مزایایی اشاره شده بود که چنین ملاقاتی برای کودکان دارد و نیز راهکارهایی مطرح شده بود تا این ملاقات برای کودکان و سالمندان دلنشین و جذاب باشد. نکته جالب اینکه در این مقاله تمرکز بر ملاقات با سالمندان خانواده نبود. بلکه از والدین خواسته شده بود تا همراه فرزندانشان به صورت داوطلب به مراکز نگهداری از سالمندان بروند. اسباب بازی و وسیله تفریح با خود همراه داشته باشند. و برای فرزندانشان درباره اهمیت این اقدام داوطلبانه صحبت کنند. همچنین از والدین خواسته شده بود برای فرزندانشان توضیح دهند که سالمندی می تواند همراه با بیماری و نشانه های ظاهری پیری باشد و کودکان باید بیاموزند که در ورای این تصویر ظاهری به دنبال تصویر غنی و زیبایی از زندگی فرد باشند. ضمن اینکه این موضوع دلیل روشنی بر اهمیت و مزایای این ملاقات برای خود ماست، باید در نظر داشت همه این نکات بهتر است مورد توجه ما بزرگسالان نیز قرار گیرد.

مهم است که بدانیم در مواجهه با سالمندان ممکن است چه حرفهایی را بشنویم. شاید یکی از بیشترین جملاتی که از سالمندان به خصوص عزیزانی که در سرای سالمندان هستند بشنویم، شکوه و شکایت از شرایط زندگی، افراد خانواده یا شرایط جسمانی و روانشناختی باشد. وقتی با سالمندان صحبت می کنیم و آنها با ما احساس راحتی می کنند کمتر ممکن است در بدو امر از شادی و نشاط حرف بزنند. این امر کاملا طبیعی است. کافی است خود را برای چند دقیقه جای این بزرگواران بگذاریم. دور از ذهن نیست که از دست رفتن سلامت جسمانی و توان سابق برای هرکس دردناک باشد. سالمندان امروز جوانان فعال و پرانرژی دیروزاند که متاسفانه به خاطر شرایط جسمانی فعلی حتی قادر به انجام کارهای عادی روزمره شان نیز نیستند. افرادی که مسئولیت محافظت و مراقبت از دیگران را بر عهده داشتند امروز باید منتظر بمانند تا یک مراقب برای راه رفتن به آنها کمک کند. اینها اتفاقات خوشایندی نیستند. کافی است چند دقیقه فکر کنیم تا ببینیم این سبک زندگی برای ما هم بسیار دردناک و دشوار است. در چنین شرایطی فکر کردن به خوشی ها شاید چندان ساده نیست. با این همه دست اندازی به دلخوشی ها می تواند حس و حال خوبی به سالمند عزیز ما بدهد.

نکته قابل ذکر این است که نحوه همدردی با سالمند در اموری که درباره شرایط نامطلوب است و نیز بیان خاطرات خوب و ترغیب سالمند به یاد آوری دلخوشی ها بسیار حائز اهمیت است. کاملا قابل درک است که برای همه ما دردناک خواهد بود که عزیزانمان شکوه کنند و از سختی ها بگویند. قابل درک است که بخواهیم خیلی سریع و بدون لحظه ای درنگ به سالمندمان راهکارهایی نشان دهیم تا از درد و سختی رهایی یابد . مثلا به محض اینکه پدر یا مادرمان از پادرد گلایه کردند ممکن است بی درنگ بگوییم "بهتر است با پزشکت مشورت کنم." شکی نیست که شما به دنبال راهکاری برای التیام درد عزیزتان هستید. شکی نیست که از سر دلسوزی این حرف را گفته اید اما بعید است که خود سالمند به این راه حل فکر نکرده باشد. چنانچه سالمند در مرکز نگهداری شود به احتمال زیاد این مساله را قبلا به پزشک و پرستار یا مراقبش اعلام کرده است. وقتی با شما از درد پا صحبت می کند شاید به دنبال یک گوش شنواست که برایش از دلایل پادرد بگوید. البته این اصلا به آن معنا نیست که به دنبال راه حل برای تسکین درد جسمانی نباشیم بلکه به آن معناست که ضمن توجه به علامت جسمانی به دنبال دلیل قانع کننده ای برای بیان درد باشیم. وقتی شنونده خوبی باشیم سالمند با ما صحبت خواهد کرد.

نکته دیگر در درد دلهای سالمندان این است که تلاش نکنیم درد آنها را کوچک جلوه دهیم یا به هر شکل ممکن تلاش کنیم بی دلیل دلخوششان کنیم. ما حتی ممکن است درد سالمند را کوچک و کم اهمیت جلوه دهیم. گرچه ما اینکار را به این منظور انجام می دهیم که سالمند احساس بهتری نسبت به شرایطش داشته باشد اما در نهایت باعث شده ایم که سالمند احساس کند مورد سرزنش قرار گرفته، حس تحقیر و یا حتی شرم کند. ممکن است سالمند از طعم غذا شکایت کند و ما بگوییم"مهم نیست، فکرشو نکنید." یا "اینکه مساله مهمی نیست، مهم این است که در این مرکز سلامت شما دراولویت است." این قبیل جمله ها و از همه مهم تر جمله بسیار مخرب "مهم نیست" می تواند احساس نامطلوبی در سالمند ایجاد کند. این مطلب ممکن است در نگاه ما بی اهمیت باشد اما برای سالمند مساله مهمی بوده که مطرح کرده است.

ادامه دارد....